Panele słoneczne dla domu - jak dobrać odpowiednią moc instalacji?

Jednym z najważniejszych etapów przygotowania instalacji fotowoltaicznej jest dobór jej odpowiedniej mocy. Właściwe określenie zapotrzebowania na energię elektryczną oraz uwzględnienie wszystkich istotnych czynników pozwoli na stworzenie instalacji, która będzie ekonomicznie uzasadniona i dostosowana do indywidualnych potrzeb domowników.

Dlaczego właściwy dobór mocy instalacji jest tak ważny?

Instalacja o zbyt małej mocy nie pokryje całego zapotrzebowania na energię elektryczną, co oznacza, że nadal będziemy musieli kupować prąd z sieci. Z kolei instalacja przewymiarowana będzie oznaczać wyższy koszt inwestycji, który może się nie zwrócić w przewidywanym czasie. Od 1 kwietnia 2022 roku w Polsce obowiązuje system net-billing, który zakłada rozliczanie nadwyżek energii według cen rynkowych, co dodatkowo podkreśla znaczenie właściwego doboru mocy.

Jak obliczyć zapotrzebowanie na energię elektryczną?

Punktem wyjścia do doboru mocy instalacji fotowoltaicznej powinno być określenie rocznego zużycia energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. Można to zrobić na kilka sposobów:

• Analiza rachunków za prąd - zbierz rachunki za energię elektryczną z ostatnich 12 miesięcy i zsumuj zużycie.
• Sprawdzenie w elektronicznym biurze obsługi klienta - większość dostawców energii oferuje dostęp do historii zużycia.
• Kontakt z dostawcą energii - możesz skontaktować się z dostawcą i poprosić o zestawienie rocznego zużycia.

Średnie roczne zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych w Polsce wygląda następująco:

• Gospodarstwo 1-2 osobowe: 1500-2500 kWh
• Gospodarstwo 3-4 osobowe: 2500-4000 kWh
• Gospodarstwo 5+ osobowe: 4000-6000 kWh

Te wartości mogą się różnić w zależności od wyposażenia domu w urządzenia elektryczne, obecności klimatyzacji, basesu czy pompy ciepła.

Ile kWp potrzebuję dla mojego domu?

Po określeniu rocznego zużycia energii, możemy przejść do szacowania potrzebnej mocy instalacji fotowoltaicznej. W warunkach polskich przyjmuje się, że 1 kWp (kilowat mocy szczytowej) instalacji fotowoltaicznej produkuje rocznie około 950-1100 kWh energii elektrycznej, w zależności od lokalizacji, nachylenia dachu i jego orientacji względem stron świata.

Aby obliczyć przybliżoną moc instalacji, należy podzielić roczne zużycie energii przez średnią produkcję z 1 kWp:

Przykład:

Dla gospodarstwa domowego z rocznym zużyciem 3500 kWh, przy założeniu, że 1 kWp produkuje 1000 kWh rocznie:

Czynniki wpływające na wydajność instalacji

Przy planowaniu instalacji fotowoltaicznej warto uwzględnić czynniki, które mogą wpływać na jej wydajność:

1. Lokalizacja geograficzna - południowa Polska ma lepsze nasłonecznienie niż północna część kraju. Różnica w produkcji energii może wynosić nawet 10-15%.
2. Orientacja dachu - najlepszy uzysk energii uzyskamy na dachu skierowanym na południe. Orientacja wschodnia lub zachodnia zmniejsza produkcję o około 15-20%, północna nawet o 30-40%.
3. Kąt nachylenia paneli - optymalny kąt to 30-40 stopni. Odchylenia od tego zakresu zmniejszają efektywność.
4. Zacienienie - nawet częściowe zacienienie paneli przez drzewa, kominy czy sąsiednie budynki może znacząco obniżyć produkcję energii.
5. Temperatura - panele fotowoltaiczne tracą sprawność przy wysokich temperaturach (około 0,4% na każdy stopień powyżej 25°C).

Przyszłe plany i rozwój gospodarstwa domowego

Planując instalację fotowoltaiczną, warto pomyśleć o przyszłości:

• Czy planujesz zakup pompy ciepła, klimatyzacji lub samochodu elektrycznego? Takie urządzenia znacząco zwiększają zapotrzebowanie na energię.
• Czy przewidujesz powiększenie rodziny lub zmiany w stylu życia, które mogą wpłynąć na zużycie energii?
• Czy masz w planach rozbudowę domu?

W przypadku takich planów warto rozważyć instalację o nieco większej mocy lub zaprojektować ją w sposób umożliwiający łatwą rozbudowę w przyszłości.

Magazyny energii - czy warto?

W systemie net-billing, gdzie nadwyżki energii są rozliczane według cen rynkowych, magazyny energii stają się coraz bardziej opłacalną opcją. Pozwalają one przechować wyprodukowaną w ciągu dnia energię i wykorzystać ją wieczorem lub w nocy, zamiast odsprzedawać do sieci po niższych cenach.

Magazyn energii to dodatkowy koszt, ale w wielu przypadkach może zwiększyć autokonsumpcję energii z poziomu 20-30% nawet do 60-80%, co przyspiesza zwrot z inwestycji, szczególnie przy rosnących cenach energii.

Przykładowe moce instalacji dla różnych typów gospodarstw

Podsumowanie

Dobór odpowiedniej mocy instalacji fotowoltaicznej to jeden z kluczowych elementów planowania inwestycji. Właściwe oszacowanie zapotrzebowania na energię, uwzględnienie czynników wpływających na wydajność oraz przyszłych planów pozwoli na zaprojektowanie systemu, który będzie ekonomicznie uzasadniony i dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Pamiętaj, że najlepszym rozwiązaniem jest zawsze konsultacja z doświadczonym instalatorem, który przeprowadzi dokładną analizę i zaproponuje optymalne rozwiązanie dla Twojego domu.